Tìm hiểu về Rệp vảy và Rệp sáp (Coccoidea)
Rệp vảy và rệp sáp (thuộc siêu họ Coccoidea) là những loài côn trùng gây hại nghiêm trọng cho nhiều loai cây cảnh và cây ăn quả, gây tổn thất chi phí cho ngành nông nghiệp hàng triệu đô la mỗi năm.
Nhiều loài côn trùng khác và động vật ăn thịt lớn hơn ăn những con côn trùng nhỏ bé này. Cùng tìm hiểu đặc điểm và tập tính của các loài gây hại cho cây trồng này.
Thông tin chung
Rệp vảy thường không quá nổi bật để chúng ta chú ý, mặc dù chúng sống phổ biến trên nhiều loại cây cảnh và vườn nhà bạn. Chúng là những con côn trùng nhỏ, thường chỉ dài vài milimet. Chúng có xu hướng sống ở mặt dưới của lá hoặc các bộ phận khác của cây, nơi chúng ít tiếp xúc với các tác động của tự nhiên và con người.Rệp vảy có tỷ lệ và hình dạng giữa con đực và con cái hoàn toàn khác nhau. Con cái trưởng thành thường có hình dạng hơi tròn, thiếu cánh và cũng thường ít chân hơn. Con đực có cánh, trông giống như rệp vừng và có đủ số chân. Để xác định các loài rệp vảy, các nhà nghiên cứu thường dựa vào cây chủ chúng ký sinh.
Mặc dù phần lớn các loài thuộc siêu họ Coccoidea được coi là loài gây hại, nhưng rệp vảy và rệp sáp cũng cho thấy chúng cũng có lợi trong xuyên suốt lịch sử. Các sắc tố màu đỏ trong cơ thể của các loài rệp vảy ăn xương rồng (Shellac) được sử dụng để tạo ra một loại thuốc nhuộm màu đỏ tự nhiên cho thực phẩm, mỹ phẩm và dệt may. Shellac được làm từ dịch tiết gọi là nhựa đỏ. Rệp vảy và nhựa đỏ của chúng cũng đã được sử dụng trong các nền văn hóa khác nhau để làm nến, làm đồ trang sức và thậm chí là kẹo cao su.
Phân loại
- Giới – Animalia (động vật)
- Ngành – Arthropoda (động vật chân khớp)
- Lớp – Insecta (côn trùng)
- Bộ – Hemiptera (bộ cánh nửa)
- Siêu họ – Coccoidea (rệp vảy)
Vẫn còn một số bất đồng về cách phân loại rệp vảy. Một số học giả xếp loại rệp vảy như một loài nhỏ hơn là một siêu họ. Phân loại cấp độ của chúng vẫn còn rất nhiều khó khăn. Một số nhà phân loại phân chia các loài côn trùng thành 22 họ, trong khi những người khác phân chia tới 45.
Các họ chính
- Margarodidae – họ rệp bỏ
- Ortheziidae – ensign coccids
- Pseudococcidae – họ rệp sáp
- Eriococcidae – họ rệp sáp bột
- Dactylopiidae – họ rệp son
- Kermesidae – gall-like coccids
- Aclerdidae – họ rệp cỏ
- Asterolecaniidae – pit scales
- Lecanodiaspididae – false pit scales
- Coccidae – họ rệp sáp mềm
- Kerriidae – họ rệp son cánh kiếm
- Diaspididae – họ rệp sáp vảy
Rệp vảy ăn gì ?
Các loài côn trùng ăn thực vật như rệp vảy, sử dụng vòi để hút để hút nước ép từ cây chủ của chúng. Hầu hết rệp vảy là những loài sành ăn, chúng đòi hỏi một loại cây hoặc nhóm thực vật cụ thể để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của chúng.
Vòng đời của rệp vảy
Thật khó để khái quát và mô tả về vòng của rệp vảy. Sự phát triển khác nhau rất nhiều giữa các họ rệp vảy, và thậm chí khác nhau đối với con đực và con cái cùng loài. Ở Coccoidea, có những loài sinh sản hữu tính và một số loài lưỡng tính.
Hầu hết các loài côn trùng đẻ trứng và con cái thường bảo vệ trứng trong suốt quá trình phát triển. Con non ở lần đầu tiên lột xác đã có thể di chuyển bằng cách bò, chúng di chuyển đến khắp các bộ phận của cây chủ. Con cái trưởng thành thường sống ở một vị trí cố định.
Rệp vảy tự vệ như thế nào ?
Các loài rệp vảy tạo ra một chất tiết như sáp tạo thành một lớp phủ trên cơ thể chúng. Lớp phủ này có thể thay đổi rất nhiều từ loài này sang loài khác. Ở một số loài, lớp phủ trông giống như một chất bột, trong khi những loại khác tạo ra các sợi sáp dài. Các lớp sáp này thường phức tạp, giúp côn trùng hòa trộn với cây chủ.
Lớp sáp này thực hiện một số chức năng cho côn trùng. Nó giúp cách nhiệt khi biến đổi nhiệt độ, và cũng duy trì độ ẩm thích hợp xung quanh cơ thể chúng. Và giúp ngụy trang trước các động vật ăn thịt và ký sinh trùng.
Rệp vảy và rệp sáp cũng bài tiết một chất trong giống mật ong (honeydew), chất thải lỏng này có đường và là sản phẩm phụ của việc ăn nhựa cây. Chất ngọt này thu hút kiến. Những con kiến yêu chất ngọt này và sẵn sàng bảo vệ rệp khỏi những kẻ săn mồi để đảm bảo nguồn cung cấp đường cho chúng.
Hi vọng bài viết trên sẽ cung cấp cho bạn những thông tin thú vị.