Mọt ngũ cốc là những sinh vật có kỳ lạ, với chiếc mũi dài trông khá hài hước và hầu như không có râu. Nhưng bạn có biết rằng chúng thực sự là những con bọ cánh cứng, giống như bọ rùa và đom đóm không ? Cả mọt ngũ cốc và bọ cánh cứng Snout đều thuộc siêu họ Curculionoidea, và có một số tập tính và đặc điểm chung.
Mọt ngũ cốc và bọ Snout
Đặc điểm
Thật khó để chỉ ra một đặc điểm chung cho nhóm côn trùng đa dạng này, nhưng bạn có thể dễ dàng xác định hầu hết các mọt ngũ cốc và bọ Snout bằng “cái mõm” dài (thực ra được gọi là mỏ hoặc mũi khoằm).
Tuy nhiên, một vài nhóm trong liên họ này, đáng chú ý nhất là bọ cánh cứng Bark Beetles, thiếu đặc điểm này. Tất cả những con bọ nguyên thủy này đều có râu, kéo dài từ mõm. Mọt ngũ cốc và bọ snout có 5 phân đoạn trên cơ thể, nhưng chúng ta chỉ thấy xuất hiện 4 phân đoạn bởi vì phân đoạn thứ tưư khá nhỏ và khó thấy.
Mọt và bọ snout, giống như tất cả bọ cánh cứng, có khoang miệng. Trong khi nó có mõm dài trông như để đục khoét và hút thực vật (giống như những con bọ thực sự), nhưng nó không hoạt động như vậy. Các khoan miệng khá nhỏ nằm ở phần cuối của miệng, nhưng được thiết kế để nhai.
Hầu hết ấu trùng mọt ngũ cốc và bọ snout có màu trắng hoặc màu kem, không chân, hình trụ, và có hình dạng giống chữ “C”. Chúng có xu hướng đào hang, dù ở trong cây chủ hay nguồn thực phẩm khác.
Các họ trong siêu họ Curculionoide
Phân loại trong siêu họ Curculionoidea đa dạng, một số nhà côn trùng học chia nhóm này thành 7 họ, tuy nhiên một số khác lại chia đến 18 họ.
Tôi theo sự phân loại bởi Triplehorn và Johnson là có thể chấp nhận được (theo cuốn Lời giới thiệu về bọ và Delong trong nghiên cứu côn trùng của Borror và Delong, ấn bản thứ 7).
- Họ Nemonychidae – bọ cánh cứng snout trên hoa cây thông.
- Họ Anthribidae – mọt nấm
- Họ Belidae – mọt nguyên thủy hoặc mọt cây mè
- Họ Attelabidae – mọt cuốn lá, mọt trộm, và bọ snout có răng.
- Họ Brentidae – mọt mõm thẳng, mọt hình quả lê
- Họ Ithyceridae – Ithycerus noveboracensis
- Họ Curculionidae – bọ snout, bọ xít, bọ phấn hoa, và các loại mọt thực sự
Phân loại
- Giới – Animalia (động vật)
- Ngành – Arthropoda (chân đốt)
- Lớp – Insecta (côn trùng)
- Bộ – Coleoptera (bộ cánh cứng)
- Siêu họ – Curculionoidea (mọt)
Chế độ ăn
Gần như tất cả các loài mọt ngũ cốc và bọ cánh cứng Snout đều ăn thực vật, chúng hay thay đổi sở thích của chúng khi lựa chọn ăn thân, lá, hạt, rễ, hoa hoặc trái cây. Tổ tiên của loài mọt ngũ cốc (chủ yếu Belidae và Nemonychidae) được ăn các cây hạt trần, như cây lá kim.
Ấu trùng của mọt và bọ snout khác nhau rất nhiều trong thói quen ăn uống của chúng. Mặc dù nhiều loài ăn thực vật, chúng thường thích các cây chết hoặc cây bị bệnh hơn. Một số ấu trùng ăn các thức ăn đặc biệt, có chế độ ăn đặc biệt. Loài Tentegia, được tìm thấy ở Úc, chúng sống và ăn phân. Một số loài ấu trùng bắt các con côn trùng khác làm mồi, như các loài côn trùng leo trèo hoặc trứng của châu chấu.
Nhiều loại mọt ngũ cốc gây hại nghiêm trọng cho cây trồng, cây cảnh, hoặc rừng và có tác động đáng kể đến nền kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, bởi vì chúng ăn thực vật, một số loại mọt có thể được sử dụng để kiểm soát sinh học cho cỏ dại xâm lấn hoặc giống cây độc hại.
Vòng đời phát triển
Giống như các loài bọ cánh cứng khác, mọt ngũ cốc snout trải qua quá trình biến đổi hoàn chỉnh, với bốn giai đoạn vòng đời: trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành.
Hành vi và tự vệ
Bởi vì đây là một nhóm côn trùng lớn và đa dạng với phạm vi phân bố rộng, chúng tôi tìm thấy một vài sự thích ứng độc đáo và thú vị giữa các nhóm nhỏ của liên họ này.
Ví dụ, các loài mọt ngũ cốc cuốn lá có cách đẻ trứng kỳ lạ. Con cái cẩn thận cắt các khe trên lá, đẻ trứng ở đầu lá, và sau đó cuộn lá thành một quả bóng. Lá rơi xuống đất, và ấu trùng nở và ăn vào mô thực vật, điều này giúp chúng an toàn bên trong. Mọt trên cây dẻ rừng và cây dẻ (chi Curculio) đục lỗ trong hạt dẻ, và đẻ trứng vào bên trong. Ấu trùng của chúng ăn và phát triển bên trong hạt dẻ.
Phân bố
Mọt ngũ cốc snout có khoảng 62.000 loài trên toàn thế giới, làm cho liên họ Curculionoidea trở thành một trong những nhóm côn trùng lớn nhất.
Rolf G. Oberprieler, một chuyên gia về hệ thống bọ cánh cứng, ước tính số lượng thực sự của các loài hiện có có thể gần 220.000. Hiện có khoảng 3.500 loài được biết đến ở Bắc Mỹ. Các mọt rất phong phú và đa dạng nhất ở vùng nhiệt đới, nhưng đã được tìm thấy ở phía bắc như Bắc Cực Canada và xa về phía nam là cực nam của Nam Mỹ. Chúng cũng cư trú ở các hải đảo xa xôi
Hi vọng bài viết trên sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích.
Dịch vụ diệt côn trùng Việt Thành