Hình thức bắt chước Batesian ở côn trùng

Nhiều ví dụ về hình thức bắt chước Batesian trong côn trùng được biết đến. Nhiều loài côn trùng bắt chước ong, bao gồm một số ruồi, bọ cánh cứng, và thậm chí là sâu bướm. Vài kẻ săn mồi đã từng bị ong đốt và hầu hết sẽ tránh ăn bất cứ thứ gì trông giống như một con ong.

Chim thường tránh ăn những con bướm vua (bướm chúa) không ngon miệng, bởi loài bướm này có tích lũy chất steroid độc hại được gọi là chất cardenolides trong cơ thể của nó từ việc ăn giống cây bông tai khi còn một con sâu bướm. Bướm Viceroy cũng mang màu sắc giống như bướm chúa, do đó chim cũng bỏ qua mồi ngon này. Trong khi bướm chúa và bướm Viceroy từ lâu đã được sử dụng như một ví dụ điển hình về hình thức bắt chước Batesian, một số nhà côn trùng học hiện nay đang tranh cãi rằng đây thực sự là một trường hợp bắt chước kiểu Müllerian.

Henry Bates lần đầu tiên đề xuất lý thuyết về sự bắt chước này vào năm 1861, xây dựng trên quan điểm của Charles Darwin về sự tiến hóa. Bates, một nhà tự nhiên học, đã sưu tầm những con bướm ở Amazon và quan sát hành vi của chúng. Khi ông tổ chức bộ sưu tập những con bướm nhiệt đới, ông để ý một khuôn mẫu.

Bates quan sát thấy rằng những con bướm bay chậm nhất hầu hết là những con bướm có màu sắc tươi sáng, nhưng đa số những kẻ săn mồi dường như không quan tâm đến con mồi dễ dàng như vậy. Khi ông phân loại bộ sưu tập bướm của mình theo màu sắc và dấu hiệu của chúng, ông đã tìm thấy hầu hết các mẫu vật có màu sắc tương tự là các loài phổ biến, có liên quan. Nhưng Bates cũng xác định một số loài quý hiếm từ các họ ở xa có cùng một mẫu màu. Tại sao một con bướm hiếm lại có cùng các đặc tính vật lý của những loài phổ biến hơn, nhưng không liên quan này?

Bates đưa ra giả thuyết rằng những con bướm chậm chạp, đầy màu sắc chắc hẳn là gây khó chịu đối với kẻ thù; nếu không, tất cả chúng sẽ bị ăn khá nhanh! Ông nghi ngờ rằng những con bướm quý hiếm đã được bảo vệ khỏi những kẻ săn mồi bằng cách giống như những người anh em họ phổ biến hơn nhưng có mùi hôi. Động vật ăn thịt đã mắc sai lầm từ việc ăn một con bướm độc hại và sẽ học cách tránh những cá thể tương tự trong tương lai.

Sử dụng lý thuyết chọn lọc tự nhiên của Darwin làm tài liệu tham khảo, Bates đã nhận ra rằng sự tiến hóa đang diễn ra trong các cộng đồng bắt chước này. Các động vật ăn thịt bắt con mồi một cách có chọn lọc, ít giống với các loài gây khó chịu nhất. Theo thời gian, các con côn trùng bắt chước chính xác hơn sẽ tồn tại, còn các con bắt chước ít giống hơn sẽ bị kẻ săn mồi ăn mất.

Các hình thức bắt chước được mô tả bởi Henry Bates bây giờ mang tên của ông ấy – Hình thức bắt chước Batesian. Một dạng bắt chước khác, trong đó toàn bộ các cộng đồng tương đồng với một con, được gọi là hình thức bắt chước Mullerian sau khi nhà tự nhiên học người Đức Fritz Müller phát hiện ra.