Hình thức bắt chước Batesian ở côn trùng

hình thức bắt chước batesian

Hầu hết côn trùng khá dễ bị tổn thương trước sự tấn công của kẻ săn mồi. Nếu bạn không thể chế ngự kẻ thù của mình, bạn có thể cố gắng qua mặt chúng, và đó là những gì các loài côn trùng yếu ớt muốn làm – bắt chước để sống sót.

Bắt chước kiểu Bates là gì ?

Trong hình thức bắt chước Batesian của côn trùng, một con côn trùng có thể ăn được trông giống như một côn trùng có tín hiệu xua đuổi bằng màu sắc và không thể ăn được. Côn trùng không thể ăn được được gọi là côn trùng mẫu, và các loài trông giống nó được gọi là côn trùng bắt chước. Những kẻ săn mồi đói cố ăn các loài côn trùng mẫu khó nuốt với một trải nghiệm ăn uống khó chịu, và dần chúng sẽ ghi nhớ màu sắc và mùi vị của loài côn trùng mẫu đó để tránh xa. Các động vật ăn thịt nói chung sẽ tránh lãng phí thời gian và năng lượng để ăn một bữa ăn độc hại như vậy một lần nữa. Do đó bắt chước giống với côn trùng mẫu là lợi dụng từ những trải nghiệm xấu của kẻ săn mồi.

Các cộng đồng côn trùng có hình thức bắt chước Batesian thành công phụ thuộc vào sự mất cân đối giữa số lượng các loài không ăn được so với các loài ăn được. Các con côn trùng bắt chước giới hạn về số lượng, trong khi các con côn trùng mẫu có xu hướng phổ biến và phong phú. Các loài côn trùng có thể ăn được với một chiến lược phòng thủ có hiệu quả như thế khiến kẻ săn mồi phải vất vả để tìm ra chúng, sắc xuất rất nhỏ để chúng có thể bị tiêu diệt. Sau khi học cách tránh những bữa ăn dở tệ như vậy, kẻ săn mồi sẽ để yên cho cả hai côn trùng mẫu và bắt chước. Khi côn trùng bắt chước trở nên nhiều hơn, những kẻ săn mồi sẽ mất nhiều thời gian hơn để phân biệt mối liên hệ giữa màu sắc tươi sáng và bữa ăn khó tiêu.

01
of 2

Một vài ví dụ về hình thức bắt chước Batesian

Nhiều ví dụ về hình thức bắt chước Batesian trong côn trùng được biết đến. Nhiều loài côn trùng bắt chước ong, bao gồm một số ruồi, bọ cánh cứng, và thậm chí là sâu bướm. Vài kẻ săn mồi đã từng bị ong đốt và hầu hết sẽ tránh ăn bất cứ thứ gì trông giống như một con ong.

bướm vua và bướm viceroy
Bướm chúa (vua) và bướm Viceroy trông rất giống nhau.

Chim thường tránh ăn những con bướm vua (bướm chúa) không ngon miệng, bởi loài bướm này có tích lũy chất steroid độc hại được gọi là chất cardenolides trong cơ thể của nó từ việc ăn giống cây bông tai khi còn một con sâu bướm. Bướm Viceroy cũng mang màu sắc giống như bướm chúa, do đó chim cũng bỏ qua mồi ngon này. Trong khi bướm chúa và bướm Viceroy từ lâu đã được sử dụng như một ví dụ điển hình về hình thức bắt chước Batesian, một số nhà côn trùng học hiện nay đang tranh cãi rằng đây thực sự là một trường hợp bắt chước kiểu Müllerian.

02
of 2

Henry Bates và Lý thuyết của ông về hình thức bắt chước

Henry Bates lần đầu tiên đề xuất lý thuyết về sự bắt chước này vào năm 1861, xây dựng trên quan điểm của Charles Darwin về sự tiến hóa. Bates, một nhà tự nhiên học, đã sưu tầm những con bướm ở Amazon và quan sát hành vi của chúng. Khi ông tổ chức bộ sưu tập những con bướm nhiệt đới, ông để ý một khuôn mẫu.

Bates quan sát thấy rằng những con bướm bay chậm nhất hầu hết là những con bướm có màu sắc tươi sáng, nhưng đa số những kẻ săn mồi dường như không quan tâm đến con mồi dễ dàng như vậy. Khi ông phân loại bộ sưu tập bướm của mình theo màu sắc và dấu hiệu của chúng, ông đã tìm thấy hầu hết các mẫu vật có màu sắc tương tự là các loài phổ biến, có liên quan. Nhưng Bates cũng xác định một số loài quý hiếm từ các họ ở xa có cùng một mẫu màu. Tại sao một con bướm hiếm lại có cùng các đặc tính vật lý của những loài phổ biến hơn, nhưng không liên quan này?

Bates đưa ra giả thuyết rằng những con bướm chậm chạp, đầy màu sắc chắc hẳn là gây khó chịu đối với kẻ thù; nếu không, tất cả chúng sẽ bị ăn khá nhanh! Ông nghi ngờ rằng những con bướm quý hiếm đã được bảo vệ khỏi những kẻ săn mồi bằng cách giống như những người anh em họ phổ biến hơn nhưng có mùi hôi. Động vật ăn thịt đã mắc sai lầm từ việc ăn một con bướm độc hại và sẽ học cách tránh những cá thể tương tự trong tương lai.

Sử dụng lý thuyết chọn lọc tự nhiên của Darwin làm tài liệu tham khảo, Bates đã nhận ra rằng sự tiến hóa đang diễn ra trong các cộng đồng bắt chước này. Các động vật ăn thịt bắt con mồi một cách có chọn lọc, ít giống với các loài gây khó chịu nhất. Theo thời gian, các con côn trùng bắt chước chính xác hơn sẽ tồn tại, còn các con bắt chước ít giống hơn sẽ bị kẻ săn mồi ăn mất.

Các hình thức bắt chước được mô tả bởi Henry Bates bây giờ mang tên của ông ấy – Hình thức bắt chước Batesian. Một dạng bắt chước khác, trong đó toàn bộ các cộng đồng tương đồng với một con, được gọi là hình thức bắt chước Mullerian sau khi nhà tự nhiên học người Đức Fritz Müller phát hiện ra.


Hi vọng bài viết trên sẽ cung cấp cho bạn những thông tin thú vị.

Công ty diệt côn trùng Việt Thành

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *