BỘ CÁNH NỬA (HEMIPTERA)
Đặc điểm – cấu tạo – phân bố côn trùng bộ Hemiptera
Lớp: Insecta
Đặc điểm cấu tạo
Các côn trùng của bộ cánh nửa Hemiptera rất đa dạng về kích thước lẫn hình dạng và màu sắc. Có khoảng 80.000 loài trong 37 họ được tìm thấy trên toàn thế giới, với kích thước từ 1 đến 110 milimet. Hemiptera có nghĩa là ‘cánh nửa’ và tất cả các thành viên của bộ này đều có các đặc điểm:
- 2 đôi cánh, mặc dù một số loài không có cánh hoặc chỉ có cánh trước. Cánh cánh thường là màng, nhưng ở một số loài, phần gốc của cánh thường cứng.
- Phần miệng có ống hút (proboscis), kéo dài từ phía dưới của đầu.
- Đôi mắt hơp chất của các dạng khác nhau.
- Có đến 3 ocelli (mắt đơn).
- Râu được biến đối, có thể ngắn hoặc dài và dễ thấy.
Ấu trùng của côn trùng bộ Hemiptera có hình dạng giống người trưởng thành, một số loài bọ có thể bị nhầm lẫn với bọ cánh cứng, nhưng có thể phân biệt được bởi bọ cánh cứng có cặp kìm ở hàm, trong khi con bọ của bộ Hemiptera có vòi hút.
Các phân bộ chính
Heteroptera (phân bộ bọ thực – true bugs) Những con bọ này có cánh trước cứng ở phần gốc và có màng ở đầu. Chúng ngồi phẳng dọc theo bụng để giấu hai cánh sau. Đầu và vòi có thể uốn cong về phía trước. |
|
Auchenorrhyncha (phân bộ ve-rầy) Chúng có cặp cánh trước lớn bao phủ toàn bộ cơ thể. Đầu và ống hút chỉ xuống. |
|
Sternorrhyncha (phân bộ rệp) Rệp vừng và các loài côn trùng trong phân bộ này thường có thân mềm và hầu hết các loài đều không có cánh. Đầu và vòi hút của chúng thường chỉa xuống. Chúng thường bao phủ cơ thể bằng sáp hoặc bọt khiến chúng mềm và không bị khô. |
Vòng đời
Những thành viên của bộ cánh nửa Hemiptera phát triển thông qua kiểu biến đổi không hoàn toàn gồm 3 giai đoạn: trứng, ấu trùng và trưởng thành.
Ấu trùng thường giống với trưởng thành nhưng nhỏ hơn về kích thước, không có cánh và màu sắc khác nhau. Ở một số loài như ve sầu, ấu trùng tiến hóa khá lâu, chúng giành thời gian từ 13-17 năm để chôn vùi dưới lòng đất. Sau đó mới trồi lên để trưởng thành.
Dinh dưỡng
Hầu hết côn trùng thuộc bộ Hemiptera đều ăn thực vật, chúng gây thiệt hại cho cây trồng. Một số loài hút máu của những động vật có vú và chim, trong khi đó một số loài khác là động vật ăn thịt, chúng ăn động vật không xương sống khác, bao gồm một số loài gây hại và do đó có lợi cho con người.
Ống hút (proboscis) của các loài côn trùng này rất sắc nhọn và chia thành 2 nhánh ống. Thức ăn cứng được hút vào một ống để cùng nước bọt vào trong cơ thể tiêu hóa, trong khi đó ống còn lại hút các chất lỏng.
Môi trường sống
Phần lớn các thành viên của bộ Hemiptera đều sống trên cạn. Mặc dù một số nhóm trong phân bộ Heteroptera như Gerromorpha và Nepomorpha sống trong môi trường nước ngọt, chúng sống trên và dưới bề mặt nước.
Hầu hết chúng được tìm thấy trên lá, thân hoặc vỏ cây, trong khi những loài khác có thể được tìm thấy ở giữa rễ.
Hi vọng bài viết về Bộ cánh nửa (Hemiptera) sẽ cung cấp cho bạn những thông tin thú vị.
Pest-Solutions