Côn trùng thở như thế nào ?

Cũng như chúng ta, côn trùng cần oxy để thở và thải ra carbon dioxit. Về cơ bản, hệ hô hấp của côn trùng có vài đặc điểm giống con người. Vậy côn trùng thở bằng cách nào trong khi chúng không có mũi ?

Côn trùng thở như thế nào ?

Côn trùng không có phổi, cũng không vận chuyển oxy thông qua hệ thống tuần hoàn. Thay vào đó, hệ thống hô hấp côn trùng dựa vào một hệ thống trao đổi khí đơn giản trên da, nó hấp thụ khí oxy và loại bỏ carbon dioxide.

1. Hệ thống hô hấp của côn trùng

Không khí xâm nhập vào hệ thống hô hấp của côn trùng thông qua rất nhiều lỗ trên cơ thể được gọi là spiracles. Những lỗ ngoài da này, đóng vai trò như các van đóng mở, dẫn không khí đến hệ thống hô hấp nội bộ bằng rất nhiều các ống có mật độ dày đặc được gọi là tracheae.

Hệ thống hô hấp của côn trùng hoạt động như một miếng bọt biển. Bọt biển có những lỗ nhỏ để nước vào bên trong làm ẩm miếng bọt biển. Tương tự như vậy, các lỗ hổng trên da (spiracle) cho phép không khí vào hệ thống khí quản nội bộ thấm các mô của côn trùng với oxy. Carbon dioxide được chuyển hóa cũng thoát ra khỏi cơ thể thông qua các spiracles.

Các spiracles có thể được mở và đóng một cách hiệu quả để giảm sự mất nước. Các van spiracles được điều khiển bởi các cơ xung quanh nó.

2. Côn trùng điều khiển hệ thống hô hấp như thế nào?

Côn trùng có thể kiểm soát hô hấp ở nhiều mức độ. Một con côn trùng có thể mở và đóng spiracles bằng cách sử dụng các cơ.

Ví dụ, một con côn trùng sống trong môi trường khô cằn, sa mạc có thể giữ các van spiracle đóng lại để tránh mất độ ẩm.

Ngoài ra, côn trùng có thể đẩy không khí xuống khí quản bằng việc mở liên tục các van spiracles, do đó đẩy nhanh việc cung cấp oxy. Trong trường hợp nhiệt độ cao, côn trùng thậm chí có thể thổi không khí bằng cách luân phiên mở các spiracles.

Tuy nhiên, tỷ lệ oxy trong không khí là không thể kiểm soát. Từ thời tiền sử, tỷ lệ oxy trong không khí rất cao, do đó côn trùng sử dụng hệ thống hô hấp này và nó có kích thước to hơn rất nhiều so với hiện nay. (xem thêm: côn trùng thời tiền sử)

Côn trùng thở như thế nào khi ở dưới nước?

Oxy chiếm 20% trong không khí và chiếm khoảng 0,00015% trong nước. Mặc dù vậy, một số loài ấu trùng côn trùng vẫn có thể sống trong nước trước khi chúng trưởng thành.

Làm thế nào để côn trùng thủy sinh nhận được oxy mà chúng cần trong môi trường ngập nước? Để tăng khả năng hấp thụ oxy trong nước, tất cả trừ các loài côn trùng nhỏ nhất sử dụng các cấu trúc sáng tạo có thể lấy oxy và đẩy carbon dioxide ra ngoài – chẳng hạn như sử dụng hệ thống mang và các cấu trúc tương tự như ống thở và thiết bị lặn.

Nhiều côn trùng trong nước có mang để thở, được mở rộng từ cơ thể và cho phép chúng lấy nhiều oxy từ nước. Những mang này thường nằm ở bụng, nhưng ở một số loài côn trùng, chúng được tìm thấy ở những nơi đặc biệt. Ví dụ một số loài, mang được tìm thấy ở hậu môn.

Ấu trùng chuồn chuồn có mang trong hậu môn của chúng.

1. Hemoglobin vận chuyển oxy

Hemoglobin có thể nắm bắt các phân tử oxy trong nước. Ấu trùng ruồi thuộc họ Chironomidae và một số nhóm côn trùng khác có chứa hemoglobin. Ấu trùng Chironomid thường được gọi là giun máu vì hemoglobin cho chúng màu đỏ tươi. Chúng có thể phát triển mạnh trong nước với mức oxy cực kỳ thấp. Họ lấp lánh cơ thể của họ trong đáy bùn của hồ và ao để bão hòa hemoglobin với oxy. Khi chúng ngừng di chuyển, hemoglobin giải phóng oxy, cho phép chúng thở ngay cả những môi trường thủy sinh bị ô nhiễm nhất. Việc cung cấp oxy dự phòng này chỉ có thể kéo dài vài phút, nhưng nó thường dài đủ để côn trùng di chuyển vào vùng nước có nhiều oxy.

2. Hệ thống ống thở

Một số loài côn trùng dưới nước như con giun đuôi chuột, duy trì một kết nối với không khí trên bề mặt nước thông qua một cấu trúc giống như ống thở. Một số loài côn trùng đã làm thay đổi các lỗ trên da (spiracles) để có thể đâm thủng phần chìm của cây thủy sinh và lấy oxy từ các luồng không khí trong rễ hoặc cành.

3. Sử dụng “bình dưỡng khí”

Một số côn trùng sử dụng một bong bóng không khí để di chuyển dưới nước, giống như một người thợ lặn mang theo chiếc bình dưỡng khí. Khả năng này được gọi là plastron, cho phép chúng ở lại dưới nước vĩnh viễn.

---

Hi vọng bài viết côn trùng thở như thế nào ? sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách làm việc của hệ thông hô hấp của côn trùng.

Dịch vụ diet con trung quan 6 chúc bạn thành công!

Xem thêm:

• Côn trùng cảm nhận mùi vị như thế nào ?
• Côn trùng bay như thế nào ?
• Côn trùng ngửi mùi như thế nào ?
• Côn trùng có thể học hỏi ?
• Côn trùng nghe như thế nào ?

Pest-Solutions