Tùy vào mỗi loài mà côn trùng có kiểu biến thái khác nhau và thời gian hoàn thành khác nhau. Bài viết này sẽ tập trung phân tích các kiểu biến thái của côn trùng.
Các kiểu biến thái của côn trùng
Để trưởng thành và hòa nhập vào thế giới tự nhiên, côn trùng phải trải qua nhiều giai đoạn quan trọng trong cuộc đời. Có thể phải mất từ vài ngày hoặc thậm chí đến vài năm để chúng hoàn thành sự biến đổi hình thái của mình.
Biến thái là gì ?
Ngoại trừ một số trượng hợp đặc biệt, tất cả côn trùng đều bắt đầu cuộc sống mình trong một quả trứng. Sau khi rời khỏi trứng, côn trùng lớn lên và biến đổi hình thái cho đến khi trưởng thành. Chỉ có côn trùng trưởng thành mới có thể giao phối và sinh sản. Việc chuyển đổi cơ thể của một con côn trùng từ một giai đoạn sang giai đoạn khác của vòng đời được gọi là biến thái.
Côn trùng trải qua sự biến đổi dần dần, trong đó bao gồm chuyển đổi tinh tế hoặc hoàn chỉnh. Trong đó mỗi giai đoạn của chu trình sống ở mỗi loài có thể khác nhau.
Ở một số loài côn trùng, có thể không có sự biến đổi thực sự nào cả. Đối với sự biến thể, các nhà côn trùng học phân chia thành 3 kiểu biến thái gồm: ametabolous (không biến thái), hemimetabolous (biến thái không hoàn toàn) và holometabolous (biến thái hoàn toàn).
Hình ảnh minh họa được thực hiện bởi Debbie Hadley, sử dụng các bản vẽ côn trùng – Their Ways and Means of Living by Robert Evans Snodgrass, U.S. Bureau of Entomology. Những bản vẽ này thuộc phạm vi công cộng.
Kiểu biến thái ít hoặc không có biến thái
Các loài côn trùng cổ nhất chẳng hạn như bọ đuôi bật (springtails), nó trải qua rất ít hoặc không có biến thái thực sự trong vòng đời cuộc đời. Các nhà côn trùng học xếp những con côn trùng này thuộc nhóm ametabolous, tiếng Hy Lạp có nghĩa là “không có biến thái”.
Ở những con côn trùng không biến thái, những con non là một phiên bản nhỏ của con trưởng thành từ khi nó mới chui ra khỏi vỏ trứng.
Con non sẽ lớn dần cho đến khi đạt đến điều kiện trưởng thành. Côn trùng này bao gồm bọ bạc, và bọ đuôi bật.
Biến thái đơn giản hoặc không hoàn toàn
Trong quá trình biến thái không hoàn toàn, có ba giai đoạn xảy ra trong chu kỳ bao gồm trứng, ấu trùng và trưởng thành. Côn trùng biến thái không hoàn toàn được gọi là hemimetabolous (hemi nghĩa là một phần). Một số nhà côn trùng học xem loại biến thái này là biến thái không đầy đủ.
Sự phát triển xảy ra trong giai đoạn ấu trùng. Ấu trùng có nhiều đặc điểm tương tự của giai đoạn trưởng thành. Thông thường, ấu trùng cũng sống trong môi trường sống và ăn nguồn thức ăn tương tự với người trưởng thành và có một vài hành vi tương tự. Đối với côn trùng có cánh, ấu trùng mọc cánh thông qua những lần lột da và cánh được phát triển ra từ từ. Khi những chức năng trong cơ thể và đôi cánh phát triển hoàn thiện thì chúng được xem như đã trưởng thành.
Một số côn trùng biến thái không hoàn toàn: châu chấu, bọ ngựa, gián, mối, chuồn chuồn và những loài côn trùng thực khác.
Biến thái hoàn toàn
Hầu hết các côn trùng trải qua sự biến đổi hoàn toàn với 4 giai đoạn trong vòng đời: trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành – khác biệt với những kiểu biến thái trên. Các nhà côn trùng học gọi những loài côn trùng này là holometabolous (holo nghĩa là hoàn toàn).
Ở kiểu biến thái này, ấu trùng không có đặc điểm giống với những người trưởng thành. Chúng lột xác và phát triển thường nhiều lần trước khi tiến hóa thánh nhộng.
Ở một số họ côn trùng, có nhiều cách gọi khác nhau cho ấu trùng của chúng. Ví dụ ấu trùng của bướm và bướm đêm được gọi là sâu bướm, ấu trùng của ruồi là dòi, ấu trùng của bọ cánh cứng được gọi là grubs.
Khi ấu trùng lột xác lần cuối cùng, nó biến thái thành một con nhộng. Giai đoạn này thường được coi là giai đoạn nghỉ ngơi, mặc dù nhiều hoạt động xảy ra bên trong mà chúng ta không thể nhìn thấy. Các mô ấu trùng và các cơ quan phân hủy hoàn toàn, sau đó tổ chức lại thành dạng người trưởng thành. Sau khi những giai đoạn biến đổi bên trong nhộng hoàn tất, con nhộng lột xác lần cuối và lộ ra hình dạng người trưởng thành với đôi cánh và đầy đủ chức năng.
Hầu hết các loài côn trùng trên thế giới đều có kiểu biến thái hoàn toàn, bao gồm: bướm và bướm đêm, ruồi, kiến, ong và bọ cánh cứng.
Hi vọng bài viết Các kiểu biến thái của côn trùng sẽ giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích.
Dịch vụ diet con trung quan 11 chúc bạn nhiều sức khỏe!
Pest-Solutions